ကင်ဆာကျန်းမာရေး မညီမျှမှုများ

၂၀၂၁ ခုနှစ် အိုင်ဝါ ရှိ ကင်ဆာ ၏ အထူး အပိုင်း သည် အိုင်အိုဝါ တွင် လူမျိုးရေး / လူမျိုးစု ကင်ဆာ မ တူညီ မှု များ ကို ဖော်ပြ ခဲ့ သည် ။ ဒီနှစ်မှာ အိုင်အိုဝမ်လူမျိုးတွေရဲ့ ကင်ဆာအတွေ့အကြုံကို ဆန်းစစ်လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ စပိန်လူမျိုးမဟုတ်တဲ့ (NH) ဝှိုက်၊ NH Black, NH Asian/Pacific ကျွန်းသားနဲ့ NH American American/Alaska တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ စပိန်လူမျိုးတွေအပါအဝင် တခြားမျိုးနွယ်တွေဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ခံ အနေဖြင့် ၊ အိုင်ဝါ ကင်ဆာ မှတ်ပုံတင် /နိုင်ငံတော် ကျန်းမာရေး စာရင်းအင်း သည် ကင်ဆာ ရောဂါ ဖြစ်ပွား မှု ( နှစ်စဉ် စစ်ဆေး ထား သော ကင်ဆာ ရောဂါ ဖြစ်ပွား မှု အသစ် များ ) နှင့် ၁၉၇၃ ခုနှစ် ကတည်းက အိုင်ဝါ ပြည်နယ် အတွက် သေဆုံး မှု ( နှစ်စဉ် ကင်ဆာ ရောဂါ ကြောင့် သေဆုံး မှု များ ) နှင့် သေဆုံး မှု ( နှစ်စဉ် ကင်ဆာ ရောဂါ ကြောင့် သေဆုံး မှု ) အချက်အလက် များ ကို စုဆောင်း ခဲ့ သည် ။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်ကတည်းက အထက်မှာဖော်ပြထားတဲ့ အုပ်စုတွေအတွက် လူဦးရေ အချက်အလက်တွေ ကျွန်တော်တို့မှာရှိတဲ့အတွက် ဒီမှတ်တမ်းအတွက် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံစိုက်မှုကတော့ ၁၉၉၄-၂၀၁၈ ဖြစ်ပါတယ်။ လာမည့် ကိန်းဂဏန်း များ တွင် မှတ်သား ထား သည့် မှတ်သား ချက် အရ ၊ " အခြား " အုပ်စု တွင် အန်အိတ်ခ်ျ အာရှ/ပစိဖိတ် ကျွန်းသား နှင့် အန်အိပ်ခ်ျ အမေရိကန် အင်ဒီးယန်း /အလာစကာ တိုင်းရင်းသား တို့ ပါဝင် သည် အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အုပ်စု တစ် ခု စီ တွင် သီးခြား ပါဝင် ရန် လုံလောက် သော လူ အရေအတွက် မ ရှိ ခဲ့ ပါ ။

အဖြစ်မှန်များမှာ ကိန်းဂဏန်းများတွင်

ပုံရိပ် ၁ က NH Black လူဦးရေဟာ ၁၉၉၄-၂၀၁၈ ခုနှစ်ကနေ အသက်အရွယ်အမြင့်ဆုံး ကင်ဆာဖြစ်ပွားမှုနှုန်းရှိတယ်ဆိုတာ ဖော်ပြတယ်။ အဆိုပါ နှုန်းထား များ သည် ၁၉၉၄-၁၉၉၈ ခုနှစ် ကတည်းက အန်အိပ်ခ်ျ ဝှိုက် များ ထက် အခြား အုပ်စု အားလုံး တွင် လျော့ကျ လာ ခဲ့ သည် ။

လူမျိုးရေး/လူမျိုးစုအားလုံးတွင် လူမည်းလူဦးရေမှာ အသက် ၅၀-၇၉ နှစ်ရှိသူတို့အတွက် ကင်ဆာနှုန်းအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး လူဖြူလူဦးရေမှာမူ အသက် ၈၀ နှင့် အသက် ၈၀ နှင့် အသက်ပိုကြီးသူများအတွက် အမြင့်ဆုံးနှုန်းရှိသည်။ ကင်ဆာ ရောဂါ သည် ပုံရိပ် ၂ တွင် ပြသ ခဲ့ သည့် အတိုင်း လူ ဖြူ လူဦးရေ ထက် များ စွာ ငယ်ရွယ် စဉ် တွင် လူမည်း လူဦးရေ ကို ထိခိုက် လျက် ရှိ သည် ။

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုသတ်သေမှုနှင့် အသည်းရောဂါမှလွဲ၍ သေဆုံးမှု အချက်အလက်များကို ကြည့်ရှုသောအခါ အိုင်ဝါမြို့ရှိ လူမည်းဦးရေသည် ကင်ဆာရောဂါအပါအဝင် သေဆုံးမှုအကြောင်းရင်းအားလုံးတွင်လည်း အများဆုံးသေဆုံးမှုနှုန်းရှိသည်။ ထို့ကြောင့် မျှော်လင့်ထားသော သက်တမ်းသည် အိုင်ဝါမြို့ရှိ လူမည်းလူဦးရေတွင် ၇၄.၈ နှစ်သာရှိပြီး လူဖြူလူဦးရေ (၁) နှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လိုက်လျှင် ၇၄.၈ နှစ်သာရှိသည်။

ကင်ဆာသေဆုံးမှုနှုန်းသည် ရုပ်ပုံ ၄ တွင်တွေ့ရသည့် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး နှစ်ဦးစလုံးအတွက် အခြားလူမျိုး/လူမျိုးစုအားလုံးနှင့် နှိုင်းယှဉ်လိုက်လျှင် လူမည်းလူမျိုးစုတွင် ကင်ဆာသေဆုံးမှုနှုန်း မြင့်မားသည်။ နှုန်းထားများ လျော့နည်းလာသည်။ သို့ရာတွင် လူမျိုးရေး/လူမျိုးစုအားလုံးအတွက်မူ နှုန်းများ လျော့နည်းလာခဲ့ပြီ။ ထို့ပြင် သေဆုံးမှုနှုန်း အကြီးမားဆုံးကျဆင်းမှုကို လူမည်းအမျိုးသားများတွင် တွေ့မြင်ခဲ့ရပြီး လူမည်းနှင့် ဝှိုက်အမျိုးသားဖြူများစပ်ကြား သေဆုံးမှုနှုန်း ကွာခြားမှုမှာ ကျဉ်းမြောင်းလျက်ရှိသည်။

ဒေတာက ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကို ပြောပြတယ်

ကွာခြားမှု ကျဉ်းမြောင်းနေသော်လည်း ပြုလုပ်ရမည့်အလုပ်များ ပိုမိုရှိသေးသည်။ အိုင်ဝါ ပြည်နယ် သည် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ် အတွက် လူမည်း လူဦးရေ တွင် ဒုတိယ အ မြင့် ဆုံး ကင်ဆာ သေဆုံး မှု နှုန်း ရှိ ကြောင်း ပြသ ခဲ့ သည် ( လူဦးရေ ၁၀၀,၀၀၀ လျှင် ကင်ဆာ သေဆုံး မှု အရေအတွက် ကေအက်ဖ်အက်ဖ်)။ ဝင်ငွေ၊ ပညာရေးအဆင့်၊ အလုပ်အကိုင်နဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေအပါအဝင် လူမှုစီးပွားရေးအခြေအနေမှာ မညီမျှမှုတွေဟာ လူမျိုး/လူမျိုးစုနဲ့ မတူတဲ့ အရေးပါတဲ့ လူမှုရေးအချက်အလက်တွေဖြစ်ပြီး ကင်ဆာကျန်းမာရေး မညီမျှမှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှု (e.g. ) နှင့် အပြုအမူ (e.g. ) နှင့် အပြုအမူ (e.g. ) နှင့် အပြုအမူ (အပြုအမူ (e.g.၊ ဆေးရွက်ကြီးနှင့် အရက်) အသုံးပြုမှုတို့ကြောင့် ကျန်းမာရေးကို ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်သည်။ မကြာသေးမီကပြုလုပ်သော လေ့လာမှုတစ်ခုက လူမှုစီးပွားရေးမညီမျှမှုများကို ဖယ်ရှားခြင်းက အသက် ၂၅ နှစ်မှ ၇၄ နှစ်အရွယ် အမေရိကန်လူကြီးအားလုံးတွင် ကင်ဆာသေဆုံးမှု ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။

ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုဆိုင်ရာ လူမျိုးရေးခွဲဝေမှုနှင့် အရည်အသွေးနိမ့်ဂရုစိုက်မှု

လူမှုစီးပွားရေးအခြေအနေကို စာရင်းပြုစုပြီးနောက်၌ပင် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုသည် မညီမျှမှုများဖြစ်ပေါ်စေရာတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပြီး ကျန်းမာရေးအကျိုးဆက်များကိုလည်း တိုက်ရိုက်သြဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ပါသည်။ ဥပမာ၊ လူနေရပ်ကွက်ခွဲခြားခြင်း (အုပ်စုနှစ်စု သို့မဟုတ် ထိုထက်မက ကိုယ်ကာယပိုင်းခွဲခြားခြင်း) သည် လူမျိုးစု/လူမျိုးစုအချို့အတွက် ကျန်းမာသောအစားအစာများ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုအတွက် နေရာများနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စသည့် ကျန်းမာသောအပြုအမူများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ရန် ပို၍ခက်ခဲစေနိုင်သည်။ ကာကွယ်ဆေးကုသမှု (အီး.ဂီ၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း ရပ်တန့်ခြင်း) ၊ စစ်ဆေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ (အီး.ဂေါ်၊ ကိုလိုနိုစကော်ပီနှင့် နို့တိုက်သတ္တဝါများ) နှင့် ကြည့်ရှုစောင့်ရှောက်မှုအရည်အသွေးတို့သည် ကင်ဆာကျန်းမာရေးမညီမျှမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အရေးပါသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲနိုင်သည့် အချက်များဖြစ်သည်။

လူမျိုးရေးနှင့် လူမျိုးစုလူနည်းစုလူနာများသည် လူဖြူလူနာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် အရည်အသွေးနည်းသော ပြုစုစောင့်ရှောက်မှု ရရှိလေ့ရှိကြောင်း သုတေသနပြုချက်များက ဖော်ပြသည်။ ဥပမာ၊ လူနည်းစုအကြား ဤကွဲပြားမှုများကို ပါဝင်စေသည့် အကြောင်းရင်းများတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှု/လေ့လာမှုများတွင် ကိုယ်စားပြုမှုနည်းခြင်း၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို မယုံကြည်ခြင်း၊ အတွေ့အကြုံနည်းသော ထောက်ပံ့ပေးသူများ/ဆေးရုံများမှ ကုသမှု၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ထောက်ပံ့ပေးသူများ၏ ယုံကြည်ချက်များနှင့် ဘက်လိုက်မှုတို့ပါဝင်သည်။ ဒါ့အပြင် ကျန်းမာရေးအာမခံအနေအထားက အရည်အသွေးကောင်းတဲ့ ကင်ဆာကုသမှုခံယူဖို့ ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့ အရေးကြီးဆုံးအချက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တယ်။ ကျန်းမာရေးအာမခံမရှိသူတွေဟာ အာမခံထားတဲ့ (၅-၉) နဲ့ နှိုင်းယှဉ်လိုက်ရင် ကင်ဆာရောဂါကြောင့် မကောင်းတဲ့ရလဒ်တွေ အန္တရာယ် ပိုများပြီး လူမျိုးရေးနဲ့ လူမျိုးစုလူနည်းစုတွေဟာ လူဖြူတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် ကျန်းမာရေးအာမခံထားမှု နှုန်း လျော့နည်းကြတယ်။ နိဂုံးချုပ် တွင် ၊ ဤ အစီရင်ခံ စာ သည် အိုင်ဝါ ပြည်နယ် တွင် ကျန်းမာရေး မ တူညီ မှု များ ၏ ဆွေးနွေး မှု ကို တိုးမြှင့် ရန် အရေးကြီး သော ခြေလှမ်း တစ် ခု ဖြစ် သည် ။

ဤ စီမံကိန်း ကို စာချုပ် နံပါတ် အောက် တွင် ၊ အမျိုးသား ကင်ဆာ အဖွဲ့အစည်း ၊ အမျိုးသား ကျန်းမာရေး တက္ကသိုလ် ၊ ကျန်းမာရေး နှင့် လူ့ ဝန်ဆောင် မှု ဌာန မှ ဖက်ဒရယ် ရန်ပုံငွေ များ နှင့်အတူ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေဖြင့် ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ ခဲ့ သည် ။ HHSN261201800012I။

ရည်ညွှန်းချက်များ

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Race_and_health_in_the_United_States#cite_note-:12-15
2. Siegel RL, Jemal A, Wender RC, Gansler T, MaJ, Brawley OW. ကင်ဆာထိန်းချုပ်မှုမှာ တိုးတက်မှုရဲ့ အကဲဖြတ်မှု။ CA ကင်ဆာ J Clin 2018 68:329-39
3. Zavala, V.A၊ Bracci, P.M, Carethers, J.M.et al. အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ လူမျိုးရေး/လူမျိုးစုလူနည်းစုတွင် ကင်ဆာကျန်းမာရေး မညီမျှမှုများ။ Br J Cancer 124, 315-332 (2021)။ https://doi.org/10.1038/s41416-020-01038-6 https://doi.org/10.1038/s41416-020-01038-6
4. Esnaola, N.F., & Fd, M.E.E.(2012)။ ကင်ဆာစောင့်ရှောက်မှုနဲ့ ရလဒ်တွေမှာ လူမျိုးရေးကွဲပြားမှုတွေနဲ့ မတူညီမှုတွေ– ပတ္တမြား ဘယ်မှာလဲ။ မြောက်အမေရိကတိုက်ရှိ ခွဲစိတ်ကုသမှုဆိုင်ရာ အူရောင်ဗေဒဆေးခန်းများ၊ ၂၁(၃)၊ ၄၁-ဗီအိုင်။ https://doi.org/10.1016/j.soc.2012.03.012 https://doi.org/10.1016/j.soc.2012.03.012
5. Pan HY, Walker GV, Grant SR, Allen PK, Jiang J, Guadagnolo BA, et al. အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ကင်ဆာရောဂါအထူးသေဆုံးမှုတွင် အာမခံထားမှုအခြေအနေနှင့် လူမျိုးရေးကွဲပြားမှုများ– လူဦးရေအခြေပြု လေ့လာဆန်းစစ်မှု။ ကင်ဆာ Epidemiol Biomarkers Prev 2017. 26:869–75
6. Niu X, Roche LM, Pawlish KS, Henry KA. ကျန်းမာရေးအာမခံအနေအထားဖြင့် ကင်ဆာရှင်သန်ရေး မတူညီမှုများ။ ကင်ဆာမက် ၂၀၁၃၊ 2:403–11
7. Yang X, YangW, Jarzon-Muvdi T, Caplan JM, Hui X, Lim M, et al. ဂလီယိုဘလက်စတိုမာ multiforme ဖြင့် လူကြီးများ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခြင်းအပေါ် အာမခံထားမှုအခြေအနေ၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု– လူဦးရေအခြေပြုလေ့လာမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကင်ဆာ ၂၀၁၆၊ 122:3157–65
8. မာ့ခ် အက်စ်စီ၊ လာဂို-ဟာနန်ဒက်စ် စီအေ၊ မီလာ အာရ်၊ မဟာရယ် BA, Bernard B, Albiges L၊ et al. ရောဂါတင်ဆက်မှု၊ ကုသမှုနဲ့ ရောဂါပိုးမွှားအကျိတ်တွေရှိတဲ့ အမျိုးသားတွေအတွက် အာမခံထားတဲ့အနေအထားနဲ့ မညီမျှမှုတွေပါ။ ကင်ဆာ ၂၀၁၆၊ 122:3127–35
9. ပက်ဇီ တီအေ၊ ရှဝါ့ဇ် ဒီအယ်လ်၊ မိုဟာမက် အေအက်စ်အာရ်၊ ဝဲလ်ရှ် JW၊ Komaki RU၊ Hahn SM၊ et AL. အဆင့်အကန့်အသတ်ရှိတဲ့ ဆဲလ်အဆုတ်ကင်ဆာအတွက် အတားအဆီးတွေ။ JAMA Oncol 2018 ၄:၁၇၄၅၀၄