အရက်နှင့် ရင်သားကင်ဆာ - အံ့ဩစရာကောင်းသော ဆက်သွယ်မှု
Raimee Eck, PhD, MPH, MPH, MPAS Paul Gilbert, PhD, ScM နှင့် Priscilla Martinez,PhD, MPhil
လူအများစုက အရက်သောက်ခြင်းကနေ ဆေးစွဲခြင်းအထိ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ ထိခိုက်မှုတွေကို သိကြပေမဲ့ အရက်နဲ့ ကင်ဆာစပ်ကြား ဆက်နွှယ်မှုကို လူအများသိကြသူ မရှိသလောက်ပဲ။ အမှန်ဆိုရလျှင် အရက်ကို ကာဆီနိုဂျင်ဟု ယူမှတ်ကြပြီး ပါးစပ်နှင့် လည်ချောင်း၊ အသည်း၊ ရင်သားကင်ဆာ အပါအဝင် ကင်ဆာအများအပြားအတွက် အကြောင်းရင်းတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ ၂ လူတစ်ဦး အရက်သောက်လေ ကင်ဆာအန္တရာယ်ပိုများလေဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီး များ အတွက် အရက် သုံး ခြင်း သည် ရင်သား ကင်ဆာ ၏ ထိပ်တန်း အကြောင်းရင်း များ ထဲမှ တစ် ခု ဖြစ် ပြီး ရင်သား ကင်ဆာ သေဆုံး မှု ခြောက် ခု တွင် တစ် ခု ကျော် သည် အရက် ကြောင့် ဖြစ် သည် ။
COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ စတင်ကတည်းက ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအသိုင်းအဝိုင်းသည် အရက်သောက်သုံးမှု တိုးများလာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမိုစိတ်ဝင်စားလာကြသည်။ အချက်အလက် များ ပေါ်ထွက် နေ ဆဲ ဖြစ် သော်လည်း ၊ အမေရိကန် နိုင်ငံ တွင် အရက် သောက် ခြင်း သည် ကူးစက်ရောဂါ ကာလ အတွင်း ဖိစီး မှု ကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်း ခြင်း တစ် ခု အဖြစ် ဖြစ် နိုင် ဖွယ် ရှိ သည် ။ ၃-၅ သို့သော် လူများသောက်မသောအပြောင်းအလဲနှင့် အရက်မည်မျှသောက်သုံးခြင်းတို့ ပြောင်းလဲမှုသည် လူတိုင်းအတွက် တူညီမှုမရှိပါ။ အရက်သောက်တဲ့အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးသားတွေထက် ဘယ်နှစ်ကြိမ်နဲ့ ဘယ်လောက် သောက်ကြတယ်ဆိုတာ ပိုများလာတယ်။ ကူးစက်ရောဂါမတိုင်မီကပင် အမျိုးသမီးအုပ်စုအချို့ (ဥပမာ၊ လူလတ်ပိုင်းနှင့် အသက်ကြီးသောအမျိုးသမီးများ) သည် အမျိုးသားအဆင့်များနှင့် ပို၍နီးကပ်လာခဲ့ကြသည်။ ၆၊ ၇ ထို့ပြင် ၊ အရက် သုံးစွဲ မှု သည် အိုင်ဝါ တွင် ဆက်လက် စိုးရိမ် ပူပန် မှု တစ် ခု ဖြစ် သည် ။ ၈ ပြည်နယ်သည် အမျိုးသမီးများအတွက် အချိန်အခါတစ်ခုတည်းတွင် အရက်လေးမျိုး သို့မဟုတ် ထို့ထက်မက သောက်သုံးပြီး အမျိုးသားများအတွက် တစ်ကြိမ်တည်းတွင် အရက်ငါးခွက် သို့မဟုတ် ထို့ထက်မက သောက်သုံးခြင်းဟု သတ်မှတ်ထားသည့် အရွယ်ရောက်သူ အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်းဖြစ်စဉ်များအတွက် အမျိုးသားပျမ်းမျှ အမျိုးသားပျမ်းမျှထက် တစ်သမတ်တည်း အဆင့်သတ်မှတ်ထားသည်။
အရက်က ရင်သားကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တယ်ဆိုတာ ဆယ်စုနှစ်ချီ သိထားပေမဲ့ အမေရိကန်အမျိုးသမီးအများစုကတော့ ဒီအရေးပါတဲ့ ချိတ်ဆက်မှုကို သတိမထားမိကြဘူး။ မိသားစုကြီးထွားမှုဆိုင်ရာ အမျိုးသားစစ်တမ်းမှ အချက်အလက်များကိုအသုံးပြု၍ အသက် ၁၈-၄၉ နှစ်ကြား အမျိုးသမီး ၂၅% သာလျှင် ရင်သားကင်ဆာအန္တရာယ်ရှိကြောင်း ပြောဆိုကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၉ မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုက မင်နီဆိုတာပြည်နယ်ပွဲတော်တွင် အရက်သောက်သက်တမ်းရှိသူများအား အရက်နှင့် ကင်ဆာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးစပ်ကြား ဆက်နွှယ်မှုအကြောင်း သိထားပါသလောဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ ရင်သားကင်ဆာအတွက် လင့်ခ်အသိပညာသည် အနည်းဆုံးဖြစ်ကြောင်း သူတို့တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ ၁၀ အမျိုးသမီးများအကြား အရက်သောက်သုံးမှု တိုးများလာနေပြီး COVID-19 ကူးစက်ရောဂါကြောင့် အရှိန်မြှင့်လာပုံရသောကြောင့် အမျိုးသမီးများသည် ရင်သားကျန်းမာရေးအပေါ် အရက်သောက်သုံးခြင်း၏ ဆိုးကျိုးကို သတိပြုမိရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။
အရက်လုပ်ငန်းသည် ပန်းနုရောင်သတိပြုမိသော ဖဲကြိုးကို အသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် ရင်သားကင်ဆာအလှူခံအဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့ပေးခြင်းအားဖြင့် ဤနည်းသောသတိပေးမှုကို အခွင့်ကောင်းယူနေပြီး ကင်ဆာဖြစ်စေသောပစ္စည်းတစ်ခုပါဝင်သည့် ထုတ်ကုန်များကို ထုတ်လုပ်ရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်းချနေကြစဉ် ပင့်ခ် ဝါရှင်ဟုခေါ်သည့် နည်းဗျူဟာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကင်ဆာရောဂါကို လျှော့ချဖို့ ဒါမှမဟုတ် ပယ်ဖျက်ဖို့ အလုပ်ကို ထောက်ပံ့ဖို့ ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ ထုတ်ကုန်တစ်ခုကို အသုံးပြုဖို့ အားပေးဖို့ စိတ်ဝင်စားမှု ပဋိပက္ခတစ်ခုပဲ မဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော် စည်းရုံး လှုံ့ဆော် မှု အများစု သည် သတ်သတ်မှတ်မှတ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာ အဖွဲ့ တစ် ခု ၊ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ဒေါ်လာ ပမာဏ များ ၊ သို့မဟုတ် ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ ရန် ကင်ဆာ နှင့် ဆက်စပ် သော လုပ်ဆောင် မှု အမျိုးအစား များ ကို စာရင်း မ ပြု ပါ ။ တစ်နည်းအားဖြင့်ဆိုရလျှင် ထိုကဲ့သို့ရန်ပုံငွေစုဆောင်းရေးကင်ပိန်းများ၏ အမှန်တကယ်အကျိုးသက်ရောက်မှုနှင့် ယေဘုယျဈေးကွက်တင်ခြင်းမှ ကုမ္ပဏီအား ရောင်းအားတိုးမြှင့်ခြင်းအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုအကန့်အသတ်သာရှိသည်။
အရက် သည် ဩစတြေးလျ၁၁ နှင့် ယူကေ၁၂ တွင် ရင်သား ကင်ဆာ အတွက် အန္တရာယ် အကြောင်းရင်း တစ် ခု ဖြစ် သည် ဟု အသိပေး မှု တိုးမြှင့် ရန် ကျန်းမာရေး ပညာရေး လှုပ်ရှား မှု များ ကို ဆောင်ရွက် ခဲ့ သည် ။ ယခု နှစ် တွင် သြစတြေးလျ၁၃ နှင့် ဥရောပ၁၄ တွင် အရက် သုံးစွဲ မှု နှင့် ကင်ဆာ အကြား ခြုံငုံ ချိတ်ဆက် မှု နှင့် ပတ်သက် ၍ စည်းရုံး လှုံ့ဆော် မှု များ ပိုမို စတင် ခြင်း ကို တွေ့ ရှိ ခဲ့ ရ သည် ။ ဤ စည်းရုံး လှုံ့ဆော် မှု များ သည် အရက် သုံးစွဲ မှု နှင့် ရင်သား ကင်ဆာ အကြောင်း အမျိုးသမီး များ အကြား အသိပေး မှု တိုးမြှင့် ခြင်း ၊ နှင့် အရက် သောက် ခြင်း ကို လျှော့ချ ရန် အရက် မူဝါဒ များ အတွက် ထောက်ပံ့ မှု များ တိုးမြှင့် ခြင်း တို့ တွင် အောင်မြင် ခဲ့ သည် ။ ၁၅ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အရက်နဲ့ ရင်သားကင်ဆာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကျန်းမာရေးကင်ပိန်းတွေဟာ အဆန်း မဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော်လည်း ၊ သင့် ရင်သား စည်းရုံး လှုံ့ဆော် မှု အတွက် အရက် လျော့နည်း ခြင်း ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ၊ မတ် လ တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား တွင် စတင် ခဲ့ ပြီး ၊ ၎င်း အမျိုးအစား ၏ ပထမဆုံး ဖြစ် သည် ။ ၎င်း သည် ဆက်လက် လုပ်ဆောင် နေ သော လူမှုမီဒီယာ စည်းရုံး လှုံ့ဆော် မှု တစ် ခု ဖြစ် ပြီး ယခု အချိန် အထိ အမျိုးသမီး ငယ် ၃၀၀,၀၀၀ ခန့် ရောက် ရှိ ခဲ့ သည် ။
ကင်ဆာကာကွယ်ရန် အကောင်းဆုံးနည်းဗျူဟာများမှာ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ ကျန်းမာသောအစားအစာများကို စားသုံးခြင်း၊ ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် အရက်ကို ရှောင်ရှားရန်ဖြစ်သည်။ ၁၆ အမေရိကန်ကင်ဆာအသင်းက ကင်ဆာကာကွယ်ရေးအတွက် အရက်မသောက်ဖို့တောင် အကြံပြုထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အရက်သောက်ဖို့ ရွေးချယ်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်တွေအတွက် ၂၀၂၀-၂၀၂၅ အစားအစာလမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့ ထောက်ခံတဲ့ အဆင့်တွေထဲမှာ နေပါ (အမျိုးသမီးတွေအတွက် တစ်နေ့ကို တစ်ရက်ထက်မပိုဘူး၊ အမျိုးသားတွေအတွက် အရက်နှစ်ခွက်ထက်မပိုဘူး)။ အရက်ကြောင့် အန္တရာယ်များကို လျော့နည်းစေသည့် အခြားအကောင်းဆုံးနည်းများမှာ အရက်အပေါ် အခွန်ကောက်ခံခြင်း၊ နာရီနှင့်ရက်များ အကန့်အသတ်သာ အရောင်းအဝယ်လုပ်ခြင်းနှင့် (အခြားသူများအကြား) ထွက်ပေါက်သိပ်သည်းမှုကို ကန့်သတ်ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။ ၁၇
ပိုမိုသင်ယူဖို့ စိတ်ဝင်စားသလား။ အင်စတာဂရမ် သို့မဟုတ် ဖေ့(စ်)ဘွတ်(ခ်)ပေါ်တွင် သင့်ရင်သားများအတွက် အရက်နည်းသောကင်ပိန်းကို လိုက်နာနိုင်သည် သို့မဟုတ် သူတို့၏ ဝက်ဘ်စာမျက်နှာ (drinklessforyourbreasts.org) ကို လည်ပတ်ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။ အရက် နှင့် ကင်ဆာ အကြား ဆက်စပ် မှု နှင့် ဆက်စပ် နေ သော ထပ်ဆင့် အချက်အလက် များ ကို အမေရိကန် ကင်ဆာ အဖွဲ့အစည်း နှင့် အမျိုးသား ကင်ဆာ အဖွဲ့အစည်း မှ ရရှိ နိုင် ပါ သည် ။
စာရေးဆရာများနှင့် ဆက်သွယ်ပါ
Raimee Eck, PhD, MPH, MPH, MAS
မေရီလန်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအသင်းက ထောက်ခံအားပေးရေးကော်မတီ တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌ
ကျောင်းစုရွာ၊ ဆိုနီဆာ ဖြေရှင်းနည်းများ
Paul Gilbert, PhD, ScM
တွဲဖက်ပါမောက္ခ
လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် အပြုအမူဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဌာန
အိုင်အိုဝါတက္ကသိုလ်
[email protected]
Priscilla Martinez, PhD, MPhil
သိပ္ပံပညာရှင်
အရက်သုတေသနအဖွဲ့၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဌာန
[email protected]
ဒေါက်တာ မာတီနက်စ် သည် ကယ်လီဖိုးနီးယား ရင်သား ကင်ဆာ သုတေသန အစီအစဉ် ဂရန့် က ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ ခဲ့ သော ၊ သင့် ရင်သား စီမံကိန်း အတွက် အရက် လျော့နည်း ခြင်း ၏ အဓိက စုံစမ်း စစ်ဆေး သူ #25QB ဖြစ် သည် ။
ရည်ညွှန်းချက်များ
- အမျိုးသား အဆိပ်အတောက်ဗေဒ အစီအစဉ် (၂၀၁၆)။ ကာစီနိုဂျင်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မှတ်တမ်း၊ ၁၄ ကြိမ်မြောက် ထုတ်ဝေမှု။ သုတေသန တြိဂံ ဥယျာဉ် NC : US Health & Human Services, ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှု။
- ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (၂၀၁၈)။ အရက်နဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကမ္ဘာချီအခြေအနေမှတ်တမ်း။ ၂၀၁၈။ ဂျီနီဗာ၊ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ– ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့။
- ဘာဘိုဆာ စီ၊ ကိုဝဲလ် အေဂျေ၊ Dowd WN (2021)။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ COVID-19 Pandic ကို တုံ့ပြန်ရာတွင် အရက်သောက်သုံးစွဲမှု။ J စွဲဆေး မက်ဒီ၊ 15(4): 341-344.
- Pollard MS, Tucker JS, Green HD Jr (2020)။ အမေရိကန် နိုင်ငံ တွင် COVID-19 ကူးစက်ရောဂါ အတွင်း အရွယ်ရောက် အရက် သုံးစွဲ မှု နှင့် အကျိုးဆက် များ ပြောင်းလဲ မှု များ ဖြစ် သည် ။ JAMA Netw Open ၃(၉): e2022942.
- Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, et(2020)။ သီးသန့် ထား ခြင်း ၏ စိတ်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အကျိုး သက်ရောက် မှု နှင့် ၎င်း ကို မည်သို့ လျှော့ချ နိုင် ပုံ - သက်သေ အထောက်အထား များ ကို လျင်မြန် စွာ ပြန်လည် သုံးသပ် ခြင်း ။ လန်ဆက်၊ 395(10227): 912-20.
- White A, ရဲတိုက် I-J P, Chen CM, Shirley M, Roach D, Roach D, Hingson R (2015) ။ ၂၀၀၂-၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ အမများနှင့် အမျိုးသားများအကြား အရက်သောက်သုံးမှုပုံစံများနှင့် ဆက်နွှယ်သော ရလဒ်များကို ပေါင်းစပ်ခြင်း။ အရက်ကလင့် အိတ်စ်အက်စ်အက်စ် ရက်စ်၊ 39(9): 1712-26.
- Keyes KM, Jager JM, Mal-Sarkar T, Patrick ME၊ ရပ်သဖော့ဒ် စီ၊ ဟာစင် ဒီ (၂၀၁၉)။ မကြာသေးမီက အမျိုးသမီးများ အရက်သောက်ခြင်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ရှိပါသလော။ အမျိုးသားလေ့လာမှုတွေရဲ့ အရေးပါတဲ့ ပြန်လည်သုံးသပ်ချက်။ အရက်ကလင့် အိတ်စ်အက်စ်အက်စ် ရက်စ်၊ 43(7): 1344-1359.
- ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဌာန (n.d.)။ အိုင်ဝါ ပြည်နယ် အတွက် ငါး နှစ် ကြာ ဆေးဝါး အလွဲသုံးစား ကာကွယ်ရေး မဟာဗျူဟာ အစီအစဉ် ။ အပြုအမူ ကျန်းမာရေး ဌာနခွဲ ၊ ဆေးဝါး အလွဲသုံးစား ဌာန ဗျူရို ။
- Khuslani JS, Qin J, Ekweme DU, White A (2019) ။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အသက် ၁၅-၄၄ နှစ်ရှိအမျိုးသမီးများအကြား အပြုသဘောဆောင်သော မိသားစုသမိုင်းနှင့် အရက်သောက်သုံးမှုတို့နှင့် ဆက်နွှယ်နေသော ရင်သားကင်ဆာအန္တရာယ်ကို သတိပြုမိခြင်းဖြစ်သည်။ ဆေးကုသမှုကို ကြိုတင် ကာကွယ်ပါ 17: 101029-.
- Calvert CM, Toomey T, Jones-Web R. လူတို့သည် အရက်နှင့် ကင်ဆာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးစပ်ကြား ဆက်နွှယ်မှုကို သတိပြုမိကြပါသလော။ BMC ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ၂၀၂၁၊ 21(1): 734.
- စိတ်ကျန်းမာရေးကော်မရှင်နှင့် ကင်ဆာကောင်စီ အနောက်သြစတြေးလျ။ အရက်နှင့် ကျန်းမာရေး 'ပျံ့နှံ့'– အရက်သည် ကင်ဆာဖြစ်စေသည်။ သင်၏အန္တရာယ်ကို လျော့နည်းစေရန် အရက်ကို လျှော့ချပါ။ ၂၀၂၀။ https://alcoholthinkagain.com.au/campaigns/alcohol-and-health-spread/
- Martin N, Buykx P, Sullivan C, Slark L, Newbury-Birch D (2018) ။ အစုလိုက်အပြုံလိုက် မီဒီယာ အရက် နှင့် ရင်သား ကင်ဆာ လှုပ်ရှားမှု တစ် ခု ၏ လူဦးရေ အဆင့် အကျိုး သက်ရောက် မှု များ : ကြားဝင် ဆောင်ရွက် မှု မတိုင်ခင် ဝင်ရောက် စွက်ဖက် မှု နှင့် ကြားဝင် ဆောင်ရွက် မှု နောက်ပိုင်း အကဲဖြတ် မှု တစ် ခု ။ အရက်ယမကာ အရက်ယမကာ၊ 53(1): 31-8.
- ကင်ဘာရာ တွင် စတင် ခဲ့ သော အရက် နှင့် ကင်ဆာ ချိတ်ဆက် မှု ကို ပေါ်လွင် စေ သည့် အရက် သုတေသန နှင့် ပညာရေး သုတေသန အတွက် ဖောင်ဒေးရှင်း က အရက် နှင့် ကင်ဆာ ချိတ်ဆက် မှု ကို ပေါ်လွင် စေသည် ။ ၂၀၂၁။ https://fare.org.au/campaign-highlighting-alcohol-and-cancer-link-launched-in-canberra/
- ဥရောပကော်မရှင်။ ဥရောပ ၏ ကင်ဆာ အစီအစဉ် : ကာကွယ်ရေး ၊ ကုသ မှု နှင့် ပြုစု စောင့်ရှောက် မှု တို့ ကို ဥရောပ သမဂ္ဂ ချဉ်းကပ် မှု အသစ် တစ် ခု ဖြစ် သည် ။ ၂၀၂၁။ https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_21_342။
- Martin N, Buykx P, Sullivan C, Slark L, Newbury-Birch D (2018) ။ အစုလိုက်အပြုံလိုက် မီဒီယာ အရက် နှင့် ရင်သား ကင်ဆာ လှုပ်ရှားမှု တစ် ခု ၏ လူဦးရေ အဆင့် အကျိုး သက်ရောက် မှု များ : ကြားဝင် ဆောင်ရွက် မှု မတိုင်ခင် ဝင်ရောက် စွက်ဖက် မှု နှင့် ကြားဝင် ဆောင်ရွက် မှု နောက်ပိုင်း အကဲဖြတ် မှု တစ် ခု ။ အရက်ယမကာ အရက်ယမကာ၊ 53(1): 31-8.
- အမေရိကန်ကင်ဆာအသင်း။ ရင်သားကင်ဆာအန္တရာယ်ကို လျော့နည်းစေနိုင်မလား။ https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/risk-and-prevention/can-i-lower-my-risk.html
- လူ့အဖွဲ့အစည်း ကြိုတင်ကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းတာဝန်ဆောင်မှု တာဝန်အဖွဲ့။ အရက်အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်းကို တားဆီးခြင်း။ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးဌာနများ။ https://www.thecommunityguide.org/resources/what-works-preventing-excessive-alcohol-consumption။